Lokaal Bestuur Meerhout geeft een negatief advies over het GRUP Leidingstraat Antwerpen- Ruhr, lees de volledige onderbouwing van het college van burgemeester en schepenen op onze website
Het college van burgemeester en schepenen geeft volgend negatief advies over de startnota van het
GRUP Leidingstraat Antwerpen - Ruhr:
Lokaal Bestuur Meerhout wenst te benadrukken dat elk van de voorgestelde tracés een (te)
grote impact heeft op de omgeving, zowel op ruimtelijk, ecologisch als maatschappelijk gebied.
Hoewel er heel wat studies werden uitgevoerd in de voorbije jaren, stellen we ons nog steeds
de vraag of alle alternatieven volledig en voldoende onderzocht werden om een ingrijpend
tracé zoals nu voorligt te vermijden. We denken dan bijvoorbeeld aan de volgende
alternatieven: Kunnen in de bestaande leidingstraten de leidingen niet korter bij elkaar gelegd
worden zodat hier ruimte vrij komt voor extra leidingen en mogelijk een beperkte verbreding
van deze leidingstraten ook voldoende ruimte creëert? Kan het leidingentracé voorzien worden
op de bodem van het Albertkanaal of langs het jaagpad, zodat de bundeling met bestaande
infrastructuren geoptimaliseerd wordt? Kunnen er niet meer grondstoffen vervoerd worden via
de scheepvaart?
Het Lokaal Bestuur Meerhout betreurt ook ten zeerste dat de communicatie omtrent de
mogelijkheid tot inspraak zo beperkt gebeurd is, zowel naar de gemeente toe als naar burgers
toe. Het Lokaal Bestuur Meerhout verwacht in de volgende fasen een uitgebreidere en meer
individuele communicatie-aanpak. Indien er verwachtingen zijn naar de gemeente toe qua
communicatie naar burgers, verwachten dat die snel aangegeven worden.
Meerhout wordt zeer vaak vermeld in de uitgevoerde studies, als bestaande locatie van
chemische industrie, als gebruiker van de leidingstraat. Deze industrie levert een aanzienlijke
bijdrage in tewerkstelling. Als Lokaal Bestuur moeten we kansen op groei van (chemische)
bedrijven en het aantrekken van investeringen om zo meer werknemers te kunnen aanwerven,
steeds trachten te ondersteunen. Dit beleid moet ook afgetoetst worden op andere gebieden:
ecologie, ruimtelijk en maatschappelijk draagvlak. Onze bedrijven moeten voldoende en
efficiënt hun grondstoffen toegeleverd krijgen om een waardige concurrent te zijn in de
wereldeconomie. Daarom vragen wij nogmaals en met aandrang om alternatieven voor de
ingrijpende voorgestelde tracés te (her)bekijken.
We merken dat verschillende planvoornemens zoals opgenomen in de startnota in de
voorgestelde tracés te weinig aan bod komen. Verder willen we ook nog enkele alternatieven
aangeven die de tracés minder invasief kunnen maken.
Het noordelijk tracé komt geenszins tegemoet aan het bundelingsprincipe en het principe van
zuinig ruimtegebruik. Dit tracé is met een totale lengte van 175 km (inclusief twee aftakkingen)
ca 45 km langer dan het gecombineerd tracé. Dit komt neer op een bijkomend ruimtebeslag
van ca 2 km². De vraag stelt zich of dit zuinig en duurzaam ruimtegebruik is. Dit tracé creëert
ook geen bundeling met bestaande infrastructuren en zal zo veel meer aanwezig zijn in het
landschap. Hoewel het om een ondergrondse leidingsstraat gaat is de impact op het landschap
zeer groot door de beperkingen die deze bovengronds met zich meebrengen. Binnen dit tracé
bevindt zich in onze gemeente de vallei van de Grote Nete en dus ook het habitatgebied dat
zich over deze vallei uitstrekt. Verder zuidwaarts doorkruist het tracé en de aftakking van het
tracé landbouwgebieden waar tal van bomenrijen, houtkanten en dreven als beeldbepalend
element in het landschap aanwezig zijn. Met de bepaling van het tracé lijkt geen rekening
gehouden met deze landschappelijke elementen, aangezien de leidingstraat de aanwezige
dreven op tal van plaatsen kruist. We willen als gemeente doelstellingen nastreven op vlak van
duurzaamheid, vermindering CO2 uitstoot, verhogen bomenareaal,... Het voorzien van een
leidingstraat zou kunnen passen binnen deze doelstellingen, maar enkel als de positieve
impact groter is dan de negatieve impact. Ter hoogte van Lemmenshoefstraat en
Hovesteenseweg zijn er landschappelijk, historisch en biologisch zeer waardevolle dreven
aanwezig. Deze worden liefst 6 keer doorkruist door het geplande tracé. Als het tracé alsnog
weerhouden wordt kunnen deze dreven gevrijwaard worden door het tracé iets meer oostelijk
te situeren.
Ook het zuidelijk tracé is beduidend langer en neemt bijna 1 km² meer oppervlakte in dan het
gecombineerde tracé. Binnen het grondgebied van Meerhout volgt dit tracé de Halfwegloop,
het doorsnijdt een ecologisch waardevol gebied. Het lijkt aangewezen hier meer de bestaande
infrastructuurbundels te volgen.
Het gecombineerd tracé volgt het netwerk van het ENA waardoor het kort aansluit bij de
toekomstige afnemers. Dit vergroot de kans op een optimaal gebruik van de leidingstraat naar
de toekomst toe, vermindert de nood aan extra aftakkingen en komt tegemoet aan het principe
van zuinig ruimtegebruik. Ook dit tracé doorkruist binnen het grondgebied van Meerhout een
natuurgebied. In dit gebied is ook één woning gelegen die door het tracé geïmpacteerd wordt.
Om de impact te beperken is het aangewezen om een zo maximaal mogelijke overlapping na
te streven met de 30 meter zone non- aedificandi langsheen deze autosnelweg.
In het GRUP zal de overdruk "leidingenstraat" worden aangeduid. Deze overdruk wijzigt de
onderliggende bestemming niet. Voor een aantal bestemmingen (vb landbouw) lijkt dit geen
probleem te vormen. Voor een aantal andere bestemmingen (wonen, industrie, natuur, bos,..)
is een volwaardige invulling van de huidige bestemming niet meer mogelijk. Het herstellen van
waardevolle natuur duurt tientallen jaren. Deze ontwikkeling van natuurwaarden zal op
regelmatige tijdstippen (aanleg, herstellen of vervangen van leidingen) terug ernstig verstoord
worden. Men kan zich afvragen of de middelen om de natuurwaarden in de leidingenstraat
telkens te herstellen, niet beter elders op een meer duurzame wijze geïnvesteerd kunnen
worden. Een "ruil" van gewestplanbestemmingen dient op bepaalde locaties overwogen
worden.
Verder zijn er nog een aantal onduidelijkheden of tegenstrijdigheden in de startnota die vragen
om een duidelijkere onderbouwing:
• Op blz 17 is sprake van een breedte van 70 meter. Een centraal deel voor 5 à 8
leidingen van nationaal belang met een tussenafstand van gemiddeld 5 meter, met daarnaast
een randzone voor leidingen van lokaal belang. Op blz 19 is vermeld: "er wordt gestreefd naar
een strook van 45 meter breed". Het is onduidelijk waarom in het verkennend onderzoek
uitgegaan werd van 70m en in de plandoelstelling dit gewijzigd werd naar 45 meter. Is 45m de
absolute maximumbreedte waarmee rekening gehouden moet worden? Op de plannen is de
breedte van de leidingstraat bovendien niet op schaal ingetekend waardoor het niet duidelijk is
welke percelen geïmpacteerd zijn.
• Principe van "onzichtbare leidingstraat" lijkt op plaatsen met momenteel veel
diepwortelende beplantingen onmogelijk. Het is onduidelijk hoe de integratie in het bestaande
landschap kan gebeuren in deze zones.
• Bladzijde 21: "Parallellisme met hoogspanningsleidingen. Dit schept ook de
mogelijkheid om deze ondergronds in de leidingenstrook in te brengen". Op blz. 37 is vermeld
dat er 10 tot 20 meter afstand moet gerespecteerd worden ten opzichte van een
hoogspanningsleiding met betrekking tot het voorkomen van wisselstroomcorrosie. Beiden
spreken elkaar tegen.